Industrie blijft optimistisch ondanks uitdagingen

Stabiele supply chain blijft zorgenkind

Tekorten aan vervangonderdelen en chaos binnen de supply chain zijn vaste kost geworden voor Europese bedrijven. Maar liefst 81% van industriële bedrijven zegt erg op hun hoede te zijn voor verstoringen op dit vlak. Dit blijkt uit een enquête van Reichelt Elektronik, waarbij 1.250 bedrijfshoofden binnen deze sector werden bevraagd. Toch is er ook een zeker optimisme te bespeuren.

Gematigd optimisme

Ondanks de significante uitdagingen, blijft bijna de helft van de bedrijven in de industrie optimistisch over de toekomst, met de hoop dat de situatie zal verbeteren. 41% denkt juist het tegenovergestelde, waardoor het veld grotendeels in deze twee extremen uiteenvalt. In 2021 bleek bijna twee derde nog een positieve blik op de toekomst te hebben. Het is dus duidelijk dat de voorbije jaren er stevig ingehakt hebben.

Bij het evalueren van de veerkracht van het eigen bedrijf, bleken de meeste respondenten vertrouwen te hebben. Een kleine meerderheid (56%) gaf echter wel aan dat hun bedrijf significante verliezen heeft geleden in de afgelopen drie jaar. 70% gelooft dat dit verlies gecompenseerd kan worden door het implementeren van een betrouwbaar systeem gericht op het opvangen van moeilijkheden in de supply chain.

Combinatie van just-in-time en stock

Telkens wanneer de stock laag komt te staan of leveringen worden vertraagd of geannuleerd, komt de Europese maakindustrie quasi tot een stilstand. De resultaten van de recente enquête tonen echter een verbetering ten opzichte van de voorbije jaren. In 2021 was er nog een gemiddelde stilstand in de productie van 36 dagen. Het volgende jaar was dit zelfs 47 dagen. In 2023 was er gemiddeld 33 dagen downtime. Opvallend: 17% van de respondenten gaf aan helemaal niet getroffen te zijn door de vele uitdagingen. Dit alles duidt op het succes van de genomen maatregelen het afgelopen jaar.

Een belangrijke trend hierbij is het uitbreiden van de voorraad. In 2021 gaf 47% van de bedrijven aan deze strategie te volgen, terwijl dit in 2022 al 57% was. Dit percentage blijft ongeveer gelijk voor 2023, terwijl 38% stelt hun stock verder uit te breiden met specifieke, kritieke onderdelen in het komende jaar. Dit gaat dan vooral over de maakindustrie of computeronderdelen en elektrische componenten. Ook de automotive industrie zet hard in op deze strategie, met ongeveer de helft van de bedrijven die aangeven hun voorraden uit te zullen breiden.

40% plant om nog in 2024 terug te keren naar het just-in-time concept, terwijl bijna een derde dit reeds deed in 2023. Toch blijven ook deze bedrijven hun magazijnen voorzien van de belangrijkste onderdelen. Vooral de sectoren van elektronica, computer hardware, textielproductie, transport, distributie en luchtvaart steunen op de gecombineerde aanpak. Deze ontwikkeling ligt geheel in de lijn van de vorige enquête, waarin meer dan de helft van de respondenten aangaf een terugkeer naar deze strategie sterk te overwegen.

Leveranciers zijn best flexibel en lokaal

Ondanks de aanhoudende malaise in de supply chain, is de mogelijkheid om componenten en materialen effectief in huis te halen sterk verbeterd de voorbije twee jaar. Slechts 38% van de bedrijven geeft aan nog moeilijkheden te ondervinden op dit vlak, terwijl dit in begin 2022 nog 82% was.

Vooral sterke prijsstijgingen voor kritieke onderdelen baren veel respondenten zorgen. Waar 43% dit aangaf in 2022, is dit nu 70%. We zien dat het personeelstekort (54%) en een beperkte voorraad van kritieke componenten (bv. micro-elektronica) (55%) ook voorname bekommernissen zijn. Liefst 61% ziet inflatie als een voorname risicofactor, terwijl 59% vreest voor stijgende of permanent verhoogde energieprijzen.

Het rapport belicht nog een vernieuwende strategie om bottlenecks in de supply chain tegen te gaan en veerkracht op te bouwen of te behouden. Een grote meerderheid (92%) ziet diversificatie in de toeleveranciers als een cruciale strategie. Daarnaast verkiest de Europese industrie onshoring: overschakelen op lokale (84%) en goedkopere (81%) toeleveranciers. Op deze manier wil men minder afhankelijk worden van specifieke partijen. Ook de impact van geopolitieke en economische veranderingen wordt zo beperkt.

Drang naar onafhankelijkheid

Spanningen in Oost-Europa en het Midden-Oosten, de economische recessie, inflatie en een toegenomen werklast door nieuwe ecologische wetgevingen en supply chain wetgevingen blijven een bijzonder groot gevaar voor de Europese industrie. Vooral de oorlog tussen Oekraïne en Rusland laat zijn invloed gelden, waarbij 52% aangeeft dat dit een grote impact heeft op de wereldhandel.

Desondanks laten Europese bedrijven zich niet ontmoedigen: 69% is al klaar om de nieuwe reguleringen inzake 'The Act on Corporate Due Diligence Obligations in Supply Chains' te implementeren of maakt toch grote vorderingen op dit vlak. Daarnaast schakelt 77% over naar meer milieubewuste toeleveranciers, terwijl 70% kiest voor partners die aantoonbaar de mensenrechten respecteren.

Het verlangen naar onafhankelijkheid bleek alomtegenwoordig in 2023. De overgrote meerderheid van de bedrijven (82%) hoopt op sterkere overheidssteun voor onderzoeksprojecten binnen de EU, vooral op het vlak van halfgeleiders of andere essentiële componenten die helpen competitief en zelfvoorzienend te worden. In 2022 was slechts 40% een voorstander hiervan; in het jaar daarvoor was dat 38%. Maar liefst 70% zou graag uitgediepte specialisatie in nieuwe technologietakken zien, aangezien bedrijven vooral daar opportuniteiten zien om de Europese positie te versterken. Vooral kwantumtechnologie wordt met 62% gezien als bijzonder beloftevol.